Houdbaarheid  

De huidige generatie bureaueigenaren besluit om bij hun vertrek het bureau voort te laten bestaan, het door te geven. Er staan al opvolgers klaar. De vraag die dan opkomt is: wat nemen zij precies over? Er is natuurlijk het portfolio: de gebouwen, ontwerpen, visies en publicaties die de wereld in zijn gebracht. Er is een opdrachtenportefeuille: de werkvoorraad voor de komende tijd. Er is ook het netwerk: de kring van klanten, samenwerkingspartners en goede relaties die samen het karakter van het bureau weerspiegelen. Maar deze aspecten, hoe waardevol ook, hebben slechts een beperkte houdbaarheid. De actualiteit van een portfolio en ook kennis is beperkt tot een aantal jaar. De diepte van de werkvoorraad is vaak niet groter dan een à twee jaar. Een netwerk hangt meestal aan personen en bestaat voornamelijk uit generatiegenoten van de huidige eigenaren. Wat blijft er dan over voor de opvolgers? Oftewel: wat is de erfenis van een bureau op de langere termijn? 

De kern van het bureau: de bedrijfscultuur 

Om dat te ontdekken, moeten we zoeken naar dat wat de kern van het bureau is; dat wat over langere tijd bepalend is voor de identiteit. Die kern wordt gevormd door de cultuur van het bureau. In de zakelijke dienstverlening (waaronder architectenbureaus vallen) is de bedrijfscultuur bepalend voor de unieke propositie van een bedrijf: de specifieke waarde voor de klanten. Die cultuur vormt het bestaansrecht en bepaalt de identiteit van het bedrijf.   

Interne en externe cultuur 

De bedrijfscultuur heeft een interne en een externe kant. De interne cultuur draait om aspecten als: hoe gaan mensen met elkaar om, hoe wordt het bureau geleid, wat zijn gedeelde waarden, welke gedeelde kennis is er aanwezig? Het gaat ook om een houding in het vak. Is het bureau onderzoekend, nieuwsgierig, vernieuwend? Of eerder gericht op het doorgeven van degelijk vakmanschap, kennis en functionaliteit? Werkt het strak georganiseerd, of is er eerder sprake van een ateliercultuur? De interne cultuur gaat over dat wat de medewerkers ervaren van het bedrijf. 

De externe cultuur gaat over de houding naar buiten toe en over de reputatie: wat de klanten ervaren van het bedrijf. Wat staat daarbij voorop: dienstbaarheid of de architectonische kwaliteit van het ontwerp? De relatie met de opdrachtgever of de bureauwinst? Proces- of productkwaliteit? Concurrentie of goede samenwerking met collega’s? Staat het bureau misschien bekend om specifieke kennis in een bepaalde sector?  

Interne- en externe cultuur samen zijn bepalend voor de manier waarop het bureau omgaat met medewerkers en met klanten en hoe het zich gedraagt in de buitenwereld.  

Doorgeven van de kern 

De bureaucultuur is het belangrijkste dat overgedragen kan worden van de ene op de andere generatie. Het doorgeven van de cultuur, de kern van het bureau, is noodzakelijk om het bureau continuïteit te geven op de langere termijn. Bij de overdracht naar volgende generaties is het nodig om grip te krijgen op die cultuur. Het is daarom de moeite waard om die in de een of andere vorm te beschrijven of vast te leggen. Wanneer de oude en de nieuwe leiders die taak met elkaar oppakken, kan alleen al dat een gezamenlijk begrip opleveren voor de essentie van het bureau. Daarmee wordt dan een start gemaakt met het overdragen van de erfenis.